Miskraam

Het kan gebeuren dat de zwangerschap plotseling eindigt in een miskraam. Dit is een verdrietige gebeurtenis en helaas niet te voorkomen. Een miskraam komt meestal voor in de eerste 12 weken van de zwangerschap.

Oorzaak van een miskraam

Een zwangerschap bestaat uit een vruchtzak en een embryo. Het embryo ontwikkelt zich bij een normale zwangerschap tot een baby. Een miskraam wordt meestal veroorzaakt door een afwijking van het embryo. Het embryo kan door deze afwijking niet meer groeien en wordt afgestoten. De oorzaak hiervan is meestal een chromosoomafwijking die bij de bevruchting is ontstaan. Deze chromosoomafwijking is zelden erfelijk en meestal zijn er dus geen gevolgen voor een volgende zwangerschap. Een miskraam ontstaat niet door lichamelijke inspanning. Zo kunnen bijvoorbeeld vrijen, vallen, fietsen, paardrijden of motorrijden geen miskraam veroorzaken.

Wat zijn de verschijnselen van een miskraam?

Meestal begint een miskraam met bloedverlies. De bloeding kan binnen enkele uren tot dagen toenemen en kortdurend hevig zijn. Je verliest het vruchtje in de vorm van stolsels en stukjes weefsel (baarmoederslijmvlies). Dit kan met menstruatieachtige of weeënachtige pijn samen gaan. Het bloedverlies neemt daarna snel af en houdt na een paar dagen op. Soms is er nog enkele weken een beetje bloedverlies.
In sommige situaties wordt op een echo ontdekt dat het embryo niet meer leeft, terwijl er nog geen bloedverlies is geweest. Je kunt dan binnen enkele dagen (soms weken) een bloeding verwachten waarbij het vruchtje vanzelf wordt afgestoten.

Wat zijn de opties?

Al er een miskraam is vastgesteld, zijn er verschillende mogelijkheden. Samen met je verloskundige bespreek je wat de mogelijkheden zijn en welke optie het beste bij jou past. Je kunt een spontane miskraam afwachten, medicijnen nemen om een miskraam op te wekken of een curretage laten doen.

Opties

Kiezen

Alle methoden hebben hun eigen voor- en nadelen. Als je kiest om af te wachten, dan kun je later alsnog besluiten om de miskraam actief op te wekken. Bespreek met je verloskundige of gynaecoloog wat voor jou belangrijk is. Samen kom je dan tot een keus die bij jou past. Je krijgt een vervolgafspraak, ook als je besluit om af te wachten.

Overige adviezen

Je kunt een miskraam niet voorkomen of tegenhouden. Dit kan ook niet door bedrust of medicijnen te nemen. Als het bloedverlies toeneemt of je krijgt menstruatieachtige pijn, zorg dan dat er iemand in de buurt is waarbij je je veilig voelt. Als het bloedverlies of de krampen (tijdelijk) hevig zijn, is steun van een vertrouwd iemand belangrijk. Bij menstruatieachtige pijn kun je een pijnstiller nemen, bij voorkeur paracetamol of ibuprofen. Het afgestoten weefsel hoef je niet te bewaren.

Na de miskraam staat de baarmoedermond nog een paar dagen open. Om de kans op een infectie kleiner te maken, kun je zolang er nog bloedverlies is beter geen tampons gebruiken, geen geslachtsgemeenschap hebben, niet in bad en niet zwemmen. Je kunt nog een paar weken wat bloedverlies hebben. De menstruatie komt na vier tot acht weken weer op gang.

Het lichamelijk herstel

Het lichamelijk herstel na een spontane miskraam of curettage is meestal vlot. Gedurende één tot twee weken kan er nog wat bloedverlies en bruine afscheiding zijn. Nadat het bloedverlies is gestopt, is het lichaam voldoende hersteld om weer opnieuw zwanger te worden. Het is na een miskraam niet moeilijker om zwanger te worden.

Emotioneel herstel na een miskraam

Een miskraam is vaak erg ingrijpend. De miskraam brengt een abrupt einde aan de plannen en de fantasieën over het verwachte kind. Veel vrouwen reageren aanvankelijk nogal geschokt. Vooral de eerste weken kan het verdriet heel intens zijn. Naast verdriet kunnen er andere gevoelens bestaan zoals schuld, schaamte, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte, falen van het eigen lichaam of jaloezie naar andere zwangere vrouwen. Deze gevoelens zijn heel begrijpelijk. Neem de tijd om deze gevoelens te verwerken en probeer erover te praten met iemand die je vertrouwt, want dat lucht vaak op. Voor de buitenwereld is het verlies meestal onzichtbaar. Dit maakt het moeilijker om je gevoelens met anderen te delen. Iedereen verwerkt een miskraam op haar of zijn eigen manier. Dit verschil in verwerking kan een druk op je relatie geven. Probeer hier samen over te praten en elkaar de ruimte en tijd te geven om het verlies te verwerken. Wanneer andere kinderen uit het gezin wisten dat je zwanger was, is het meestal goed om open en op een eenvoudige manier over de miskraam te praten. Ook kan steun worden gezocht bij andere mensen die hetzelfde hebben meegemaakt.

Nagesprek

Maak gerust een afspraak met de verloskundige om nog eens na te praten over de miskraam, bijvoorbeeld na enkele weken of wanneer je er behoefte aan hebt. Misschien wil je nog eens praten over de oorzaak van de miskraam, je lichamelijk herstel, het op gang komen van de menstruatie of de verwerking van het verlies. Heeft je vragen, gevoelens of angsten bij de gedachte aan een volgende zwangerschap? Als je nog geen nieuwe zwangerschap wenst, kun je informeren naar een goede anticonceptiemethode. Vrouwen die na een miskraam opnieuw zwanger worden, voelen zich vaak de eerste tijd onzeker en bang. Ze zijn er wel blij mee, maar zijn ook bang dat het opnieuw mis zal gaan. Deze gevoelens zijn heel normaal. Meestal verloopt een volgende zwangerschap goed. Dit kan soms zelfs helpen bij het verwerken van het verdriet. Wanneer je twee of meer opeenvolgende miskramen heeft doorgemaakt, is het mogelijk om nader onderzoek te laten doen. De verloskundige kan je hierover meer informatie geven.

Download hier de folder 'Miskraam'.

Hulporganisaties

Er bestaat geen landelijke hulporganisatie die zich speciaal richt op vrouwen die een miskraam doormaakten. Niettemin kan een aantal (plaatselijke) instanties behulpzaam zijn bij het beantwoorden van vragen en bij het zoeken van hulp en steun in de woonomgeving.

Hulporganisaties en literatuur

Wanneer eerder contact opnemen tijdens de miskraam?

Als je vragen hebt of ongerust bent, kunt je altijd (telefonisch) contact opnemen met de verloskundige. Neem direct contact op met de verloskundige bij de volgende verschijnselen:

  • Als het bloedverlies erg hevig is en niet meer met maandverband is op te vangen
  • Klachten van ‘sterretjes zien’ of flauwvallen
  • Als de buikpijn toeneemt en voortdurend aanwezig is
  • Als je koorts krijgt (hoger dan 38ºC)