Het begin van de bevalling
De bevalling kan tussen de 37 en 42 weken plaats vinden. Op welk moment jullie kindje geboren gaat worden is lastig te zeggen maar over het algemeen worden de meeste kinderen ná de uitgerekende datum geboren.
De bevalling kan op verschillende manieren beginnen. Meestal begint de bevalling met weeën maar bij 10% zal het beginnen met het breken van de vliezen en ontstaan de weeën daarna.
In de weken voorafgaand aan de bevalling kun je verschillende voortekenen hebben. Dit verschilt per zwangerschap. Als je in deze zwangerschap veel voorweeën hebt, wil dit niet zeggen dat de baby ook eerder komt. Evengoed geldt dat als je helemaal geen voorweeën hebt het niet betekent dat je baby tot 42 weken blijft zitten. Het is uiteindelijk aan de baby wanneer hij of zij besluit te komen.
Het begin van de bevalling
In de baarmoedermond zit de slijmprop. De slijmprop bestaat uit dik, taai, snotterig slijm en heeft de hele zwangerschap de baarmoeder afgedicht en beschermd tegen infecties. Doordat de baarmoedermond aan het einde van de zwangerschap wat zachter kan worden, kan de slijmprop losraken en kun je deze verliezen. Je kan de slijmprop in één keer verliezen of in kleine beetjes en soms kan er wat bloed bij zitten. Dit kan het begin van de bevalling aankondigen, maar dat is lang niet altijd zo. Het is wel een teken dat de baarmoedermond aan het rijpen is. Soms verlies je de slijmprop al twee weken voor de bevalling en soms pas als je al flinke weeën hebt.
In de zwangerschap en vooral aan het eind daarvan, kun je zogenaamde 'harde buiken' krijgen. Dit zijn samentrekkingen van de baarmoeder, maar meestal niet pijnlijk. Dit is normaal en we noemen dit ook geen weeën.
Helemaal aan het eind van de zwangerschap, in de periode dat je de bevalling kunt verwachten, gaan de harde buiken over in voorweeën. Voorweeën kunnen wel pijnlijk zijn. Ze zorgen ervoor dat de baarmoedermond soepeler wordt, zodat deze later door de echte weeën opengeduwd kan worden. Deze voorweeën kunnen soms wel een week duren. De ene dag zijn ze wat sterker en hinderlijker dan de andere dag. De baarmoeder oefent hiermee voor de bevalling. Je kan deze voorweeën heel goed gebruiken om zelf ook 'te oefenen'. Probeer uit in wat voor houding je de pijn het beste op kan vangen. Maak gebruik van natuurlijke pijnstillers zoals warm water en een warme kruik. Als je een bevallingscursus hebt gevolgd kun je nu bijvoorbeeld verschillende ademhalingstechnieken oefenen. Aangezien de baarmoeder vooral 's avonds en 's nachts oefent, kan het zijn dat je hierdoor moeilijk in slaap kan komen. Je mag daar dan best 1 of 2 tabletten paracetamol voor innemen. Ook is het verstandig om de volgende dag een middagdutje te doen. Wanneer de baby er eenmaal is, is het handig als je gewend bent om overdag wat slaap in te halen. Baby's houden hun ouders de eerste maanden namelijk regelmatig wakker!
Weeën zijn pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder, die zorgen dat de baarmoeder open gaat. Het openen van de baarmoedermond wordt ook wel 'ontsluiting'genoemd.
De overgang van voorweeën naar ontsluitingsweeën is vaak moeilijk te herkennen. Zolang je nog twijfelt, heb je meestal nog geen echte ontsluitingsweeën. Het is dan ook beter om niet direct bij de eerste wee er van uit te gaan dat de bevalling begonnen is. En zeker niet om met de klok in de hand op de volgende wee te gaan wachten. Het kan nog allemaal wel weer afzakken.
Zoek tijdens de voorweeën, bij twijfel of bij beginnende ontstluitingsweeën zoveel mogelijk afleiding, of als het nacht is: probeer te gaan slapen. Als de weeën doorzetten merk je vanzelf dat ze pijnlijke of intenser worden en dat je je meer moet gaan concentreren om ze op te vangen. Vermijd dan juist afleiding. Zet je telefoon uit en kies een plek in huis die rustig en lekker warm is zodat je je kunt concentreren. Het is nu ook tijd om iemand op de klok te laten kijken hoe vaak de weeën komen. Kwamen ze eerst om de 10 minuten en later om de 8 minuten, misschien nu al om de 5 à 6 minuten. Langzamerhand zullen ze sneller komen, langer duren en krachtiger worden, tot je weeën om de 2-3 minuten hebt die erg krachtig zijn en ruim een minuut duren.
Meestal breken de vliezen pas als je al een aantal uren weeën hebt en er al wat ontsluiting is. Echter, bij 10 % van de bevallingen breken de vliezen vóórdat er duidelijke weeën zijn. Je merkt dan dat je ineens vocht verliest.
Meestal is het vruchtwater kleurloos, zo helder als water. Soms komt het samen met de slijmprop, of is het een beetje roze doordat het vruchtwater vermengd is met een beetje bloed. Vaak zweven er witte vlokjes in (huidsmeer van de baby).
Het vruchtwater kan ook groen, geel of bruin zijn. Dit betekent dat de baby in het vruchtwater gepoept heeft (de eerste ontlasting van een baby, meconium genaamd, is donkergroen van kleur). Meestal is het onschuldig maar het kán een teken zijn dat de baby het benauwd (gehad) heeft. Als het vruchtwater groen, geel of bruin van kleur is, bel dan áltijd direct de verloskundige. We komen dan bij je thuis langs om naar het vruchtwater te kijken en de hartslag van de baby te controleren. Als de baby in het vruchtwater gepoept heeft, dan zal de rest van de bevalling in het ziekenhuis plaatsvinden.
Aan het einde van je zwangerschap heb je meestal meer verlies van waterige afscheiding en het verschil met vruchtwater is soms lastig te zien.
Als je niet zeker weet of je vruchtwater verliest, probeer dan wat op te vangen in een bakje of kopje. Als de vliezen gebroken zijn blijf je voortdurend vruchtwater verliezen en een natte onderbroek houden. Door een bakje tussen je benen te houden, te hoesten of te wiebelen met je billen, kan je mogelijk wat vocht op vangen. Als dat niet lukt, kan je ook een boterhamzakje in je ondergoed plaatsen. Als je een tijdje hiermee rondloopt, kan het vocht in het zakje opgevangen worden en kunnen wij dit vocht onderzoeken.
Als de vliezen gebroken zijn en je hebt (nog) geen weeën, mag je niet in bad, vrijen of tampons gebruiken.
Wanneer de baarmoedermond soepeler en zachter wordt, en gaat ontsluiten, komt daar vaak wat bloed bij vrij. Dit is normaal. Het bloed kan ook vermengd zijn met slijm.
Het kan in een enkel geval gebeuren dat je ruim bloedverlies hebt. Als je in een keer veel bloed verliest (zoals een menstruatie) bel dan direct de verloskundige. Bewaar bij ruim bloedverlies alles waar je het bloed mee hebt opgevangen (onderbroek, maandverband, matjes, handdoeken enz). Niet weggooien dus!
